Jezioro Szkoderskie w Czarnogórze – czy warto zobaczyć i jak popłynąć w rejs?

Po naładowaniu akumulatorów w Tivacie znowu poczuliśmy wiatr w żaglach. Zapragnęliśmy odwiedzić Jezioro Szkoderskie i popłynąć w rejs po tym słodkowodnym, bałkańskim akwenie w Czarnogórze. Miało to być coś, czego na wózku inwalidzkim nikt tu jeszcze nie zrobił. Po co to wszystko? Wiele osób przekonywało nas, że warto zobaczyć Jezioro Szkoderskie, które zmienia się wraz z porami roku. Postanowiliśmy zatem sprawdzić jak popłynąć w taki rejs i czy faktycznie jest tak niesamowicie.

Podzwoniliśmy i popisaliśmy trochę do lokalnych biur podróży, organizujących takie wycieczki, ale informacje nie były zbyt optymistyczne. W końcu jednak trafiliśmy na dwóch organizatorów, którzy zapewnili nas, że rejs po Jeziorze Szkoderskim na wózku inwalidzkim będzie możliwy. Decyzja zapadła dość szybko – jedziemy tam i próbujemy! Skoro już postanowiliśmy, to wczesnym rankiem zapakowaliśmy się do auta i ruszyliśmy w stronę Virpazar, skąd wypływały łodzie.

Jezioro Szkoderskie -największe na Bałkanach

Jezioro Szkoderskie to największy słodkowodny zbiornik na Bałkanach, na pograniczu Czarnogóry i Albanii. Dwie trzecie jego powierzchni znajduje się w granicach Czarnogóry, a tylko 1/3 w granicach Albanii.

Już samo położenie zbiornika robi niezwykłe wrażenie, bo zlokalizowany jest pomiędzy masywem Lovćen od zachodu, pasmem Rumija od południa i górami Prokletje od północnego – wschodu. Mieliśmy okazję spojrzeć na nie wcześniej, przy okazji naszej samochodowej trasy przez widokowe punkty Czarnogóry i tym bardziej chcieliśmy przyjrzeć mu się z bliska.

Do zbiornika uchodzi kilka rzek, w tym Bojana, przez którą Jezioro Szkoderskie ma połączenie z Adriatykiem, od którego dzieli je zaledwie 7 kilometrów. Ciekawe jest to, że nie da się dokładnie określić wielkości akwenu, bo występuje tu bardzo duża różnica w poziomie wody, w poszczególnych porach roku. Dlatego też wielkość Jeziora Szkoderskiego to od 360 do 550 km2 w zależności od pory roku.

Jak powstało największe na Bałkanach jezioro

Na Jezioro składa się sześć części – Duże Błoto, Małe Błoto, Wilcze Błoto, zalana dolina rzeki Crnojevicy, zatoka i basen Hotski.  Jednak to rzeka Drim jest odpowiedzialna za obecny kształt i wielkość Jeziora Szkoderskiego. Podania głoszą, że w 1858 roku rzeka oszalała na skutek potężnej burzy. Jej rwące wody zmieniły swój dotychczasowy bieg i zalały tereny, na których dzisiaj mamy piękny akwen wodny, będący domem dla mnogości ptactwa, owadów czy ryb.

Park Narodowy Jeziora Szkoderskiego

Znaczna cześć Jeziora Szkoderskiego wraz z terenami do niego przyległymi to od 1983 roku teren Narodowego Parku Jeziora Szkoderskiego, który obejmuje ponad 40 hektarów. Mimo tego, że tereny te są objęte ochroną jako rezerwat przyrody, a dodatkowo od 1995 roku chroni je konwencja ramsarska z uwagi na międzynarodowe znaczenie tych podmokłych terenów, to jednak flora i fauna Jeziora Szkoderskiego narażona jest na liczne zanieczyszczenia, które wpływają na zmiany mikroklimatu tego największego na Bałkanach jeziora.

Popłynąć w rejs po Jeziorze Szkoderskim

Jezioro Szkoderskie można podziwiać na kilka sposobów – pieszo, rowerowo, samochodowo, czy płynąc po nim łódką, statkiem lub kajakiem. My zdecydowaliśmy się na rejs z Virpazaru z lokalnym biurem Boat Milica i jego cudownymi właścicielami.

Boat Milica oferuje kilka wycieczek po Jeziorze Szkoderskim. Zdecydowanie atrakcją jest tu możliwość przepłynięcia się łodzią stylizowaną na wzór tych tradycyjnie pływających po wodach Jeziora Szkoderskiego. Nam jednakże nie było to dane, bo taka łódka była dla nas po prostu zbyt mała i zbyt wywrotna. Otrzymaliśmy zatem może mało fotogeniczną, ale za to bezpieczną łódkę ze sternikiem i po chwili mieliśmy ruszyć w trzygodzinny rejs. Pozostało tylko zakupić bilet wstępu do Parku Narodowego i dostać się na łódkę.

Jezioro Szkoderskie – rejs na wózku inwalidzkim

Pierwsze zwątpienie pojawiło się, kiedy zobaczyliśmy miejsce cumowania łodzi. Dostosowania dla osób niepełnosprawnych próżno było tu szukać, ale nasza organizatorka Jelena zapewniła nas, że wszystko jest już zorganizowane i damy radę. Zaufaliśmy jej i ruszyłam po bilety wstępu do Parku Narodowego. Bilet kosztował 4 euro za osobę dorosłą i już chciałam zapłacić za oba, kiedy strażnik zmarszczył wymownie brwi. Następnie poinformował mnie, że Park nie jest dostępny dla poruszającego się na wózku turysty i dopytał czy jestem tego świadoma. Kiedy potwierdziłam, skasował mnie tylko za jeden bilet, bo jak twierdził, Kamil wchodził na własną odpowiedzialność. Oznaczało to, że w razie wypadku żaden z pracowników parku nie pospieszy mu z pomocą. Nie bez wahania, ale zgodziliśmy się na takie dictum. Kolejnym krokiem było dostanie się na przygotowaną wcześniej łódkę i tutaj właściciele Boat Milica stanęli na wysokości zadania.

Żeby Kamil mógł dostać się na łódkę na wózku, przycumowano ją przy kawałku betonowego nabrzeża. Następnie przyszło czterech silnych bohaterów i po prostu wstawili Kamila na wózku do środka. To było coś niesamowitego, co po raz kolejny uświadomiło nam, że kiedy trafiasz na dobrych ludzi, to niemożliwe nie istnieje.

Z uwagi na pogodę, która w sierpniu mocno daje się we znaki upałami, mieliśmy także specjalnie przygotowaną, nieco krótszą trasę. Trasa ta wiodła przez wszystkie, godne uwagi atrakcje Jeziora Szkoderskiego, a omijała takie, jak na przykład plaża z możliwością kąpieli.

Jezioro Szkoderskie – atrakcje podczas rejsu  

Rejs po Jeziorze Szkoderskim obfituje w atrakcje, wśród których znajdziemy choćby zlokalizowane na wyspach jeziora monastery, czy czarnogórskie Alcatraz. To ostatnie to Grmožur, osmańska twierdza z 1843 roku, nazywana dawniej także Ostrov zmija. W 1878 roku uruchomiono tu więzienie, które funkcjonowało w tym miejscu aż do 1912 roku i podobno praktycznie niemożliwym była ucieczka z niego. My mieliśmy okazję dostrzec je w oddali spowite poranną mgłą.

Jednak prawdziwe atrakcje Jeziora Szkoderskiego to fauna i flora. To tutaj żyje na stałe i okresowo około 280 gatunków różnych ptaków. Począwszy od czapli, kormoranów, przez ibisy, trznadle, perkozy, czy rybitwy, spotkać tu można także przy odrobinie szczęścia i pelikany.

Tutaj także żyje kilkadziesiąt gatunków ryb, a karpie – olbrzymy osiągają nawet 40 kilogramów. Płynąc łódką pokonuje się pola wodnych kasztanów czy wodnych lilii, z których niegdyś robiono naszyjniki. Szczęściem dzisiaj są one pod ochroną i nie wolno ich zrywać.

Płynąc w pobliżu wysepek latem, dostrzec można pasące się w towarzystwie ptactwa bydło, wsłuchać się w szum trzcin i dźwięki wszechobecnej przyrody. A to wszystko w otoczeniu wzgórz, które sprawiają, że czas zdaje się nie istnieć.

Niewątpliwą atrakcją jest też możliwość skorzystania lub, jak w naszym przypadku obserwowania łodzi wzorowanych na tradycyjnych rybackich łodziach, nazywanych čun. Są to drewniane, płaskie łodzie, w części przykryte trzcinowym daszkiem, które pięknie komponują się z krajobrazem Jeziora Szkoderskiego.

Rejs po Jeziorze Szkoderskim – czy warto?

Trzy godziny minęły nam zdecydowanie zbyt szybko. Z każdym bowiem kolejnym zakamarkiem Jeziora Szkoderskiego, które dane było nam odkryć, naszym oczom ukazywało się coś nowego i zachwycającego.

Ponadto, mieliśmy to niebywałe szczęście. Mimo środka sezonu na jeziorze nie było tłumów i po wyłączeniu silnika przez naszego sternika, mogliśmy wsłuchiwać się w otaczające nas dźwięki przyrody. W czasie rejsu, nasz przewodnik opowiadał nam o atrakcjach Jeziora Szkoderskiego, a fakt, że wybraliśmy się na wycieczkę sami, co szczerze polecam, dawał nam możliwość decydowania o tym, jak będzie wyglądał nasz rejs.

Podsumowując wszystko, uważam, że zdecydowanie warto jest udać się w rejs po Jeziorze Szkoderskim i poobcować z jego pięknem. Jednakże nie na głośnym, imprezowym statku podczas krótkiej wycieczki, która zakłóca rytm życia w Narodowym Parku, ale skorzystać z usług ludzi, którym ta przyroda leży na sercu i potrafią ją pokazać i o niej opowiadać.

Jezioro Szkoderskie – atrakcje i aktywności w okolicy

Jezioro Szkoderskie to nie tylko nie zapomniane chwile, spędzone na wodzie. To także szereg atrakcji w okolicy i sposobów na ich odwiedzenie. Dla miłośników trekkingu wyznaczono tu aż dziewięć pieszych szlaków. Rozpoczynają się one między innymi w miejscowościach Virpazar, Rijeka Crnojevica czy Vranjinie.

Zapaleni rowerzyści mogą wybrać jeden z pięciu rowerowych szlaków o różnym stopniu trudności i tak podziwiać atrakcje okolic Jeziora Szkoderskiego. A wśród nich wymienić można choćby twierdzę Besac czy monastery, takie, jak Beška, Moračnik, Kom, czy Vranjina.

Można także udać się do miejscowości Rijeka Crnojevica i odkryć jej atrakcje. Fajną opcją jest też w rejs po rzece, lub spojrzenie na nią z góry z punktu widokowego na Pavlovą Stranę.

Jezioro Szkoderskie – informacje praktyczne

Jezioro Szkoderskie znajduje się w południowej części Czarnogóry i częściowo należy do Albanii. Rozciąga się na długość 48 kilometrów i ma do 25 kilometrów szerokości. Średnia głębokość Jeziora Szkoderskiego to od 7 do 10 metrów. Występują tu jednak tak zwane oka, których głębokość dochodzić może do kilkudziesięciu metrów.

Jak dojechać nad Jezioro Szkoderskie

Dojazd nad Jezioro Szkoderskie możliwy jest na kilka sposobów. Z Baru czy Podgoricy dojechać tu można pociągiem, czy autobusami, które kursują tu także z innych większych miejscowości. Najwygodniej jednak skorzystać z własnego środka transportu, czyli samochodu, którym dojedziemy do Virpazar. Jadąc od strony morza, mamy dwie opcje do wyboru – starą krętą drogę M2 od Petrovac na Moru, lub też trasą E80 przez płatny tunel Sozina. W Virpazar dostępne są miejsca parkingowe, ale w sezonie bywają bardzo oblegane, więc najlepiej umówić się na rejs rano.

Jak, gdzie i za ile wykupić rejs po Jeziorze Szkoderskim

Na rejs po Jeziorze Szkoderskim wybrać można się z wioski Virpazar, Vranjina czy nawet Rijeki Crnojevićy. Rejs można zarezerwować wcześniej, co polecam szczególnie w wysokim sezonie turystycznym lub też spróbować na miejscu. Trzeba jednakże uważać na naganiaczy. Ci za wysoką stawkę, oferują marnej jakości usługi w postaci głośnych imprezowych łodzi i krótkich rejsów, bez poszanowania obszarów objętych ochroną. Tu z całego serca polecam Boat Milica – rodzinną firmę, która świadczy usługi na wysokim poziomie i za przyzwoitą cenę. Taki rejs to koszt od 30 do 36 euro za godzinę za łódź, zabierającą odpowiednio do 5 lub 12 osób. Do ceny należy doliczyć 4 euro opłaty za bilet wstępu do Parku Narodowego Jeziora Szkoderskiego.

Ile czasu potrzeba, by zwiedzić Jezioro Szkoderskie i okolice

By opłynąć całe jezioro należałoby płynąć bez przerwy 48 godzin. Standardowo rejsy po samym Jeziorze Szkoderskim trwają 2-3 godziny, w trakcie których można się cieszyć urokami naturalnego piękna akwenu, podziwiać ptactwo, odwiedzić niektóre z wysp jeziora a także zażyć kąpieli na ukrytej plaży. Można także wybrać się w dłuższy rejs, który pozwoli nie tylko poznać uroki samego jeziora, ale także wpłynąć na rzekę Crnojevićę.

Na atrakcje Jeziora Szkoderskiego i jego okolic najlepiej poświęcić cały dzień. Pozwoli nam to na popłynięcie po jego wodach, ale także odwiedzenie opuszczonych rybackich wiosek, punktów widokowych, wizytę w Rijece Crnojevićy, czy odwiedzenie okolicznych klasztorów. Popołudniem można zawitać na degustację wina, rakiji i innych lokalnych wyrobów, których producenci chętnie ugoszczą turystę za niewielką opłatą.