Przewodnik po Puli
Nasz przewodnik po Puli jest rzetelny i oparty na naszych doświadczeniach, wszystkie opisane miejsca zwiedziliśmy.
Przewodnik po Puli zawiera informacje historyczne, praktyczne takie, jak godziny otwarcia i ceny atrakcji oraz jak Pula jest dostosowana dla niepełnosprawnych. Nasz przewodnik po Puli możesz pobrać w PDF i zabrać ze sobą na zwiedzanie Puli.
Lokalizacja i dojazd
Przewodnik po Puli należy zacząć od tego, gdzie na mapie Chorwacji znajduje się Pula. Pula leży na znajdującym się w północnej części Chorwacji półwyspie Istria i jest jego głównym miastem. Pula oddalona jest od stolicy Chorwacji – Zagrzebia – o 269 kilometrów. W Puli znajduje się port, z którego można dopłynąć na pobliskie wyspy oraz do wielu miast Chorwacji.
Do Puli można dostać się na cztery sposoby. Wybierając samochód należy drogą A9 kierować się na południe półwyspu, a następnie na zjeździe numer 10 (Pula) zjechać w prawo, w kierunku miasta. Drugim sposobem dotarcia do Puli jest transport publiczny, jak na przykład pociąg. Z Zagrzebia bezpośredni pociąg do Puli jedzie ponad pięć godzin. Kolejną możliwością jest dotarcie tu samolotem. W odległości sześciu kilometrów od centrum Puli znajduje się międzynarodowe lotnisko, na które można z Warszawy dolecieć bezpośrednio LOTem. Ostatnią możliwością dotarcia do Puli jest droga morska i skorzystanie ze znajdującego się w mieście portu.
Jeśli wybieracie się na zwiedzanie Puli samochodem to najlepszym parkingiem będzie ten oznaczony w na naszej mapie literką „A'. Z informacji, jakie posiadamy, znajdujący się tuż obok amfiteatru publiczny parking, jest bezpłatny dla posiadaczy kart parkingowych osoby niepełnosprawnej.
Historia Puli
Przewodnik po Puli byłby niepełny bez historii miasta, więc przed rozpoczęciem zwiedzania Puli polecamy zapoznanie się z jej historią. Historia Puli i pierwsze wzmianki o tym mieście leżącym na półwyspie Istria w Chorwacji sięgają V wieku p.n.e., kiedy to teren dzisiejszego miasta zamieszkiwali Ilirowie. Sytuacja taka trwała bardzo długo, bo aż do 177 roku p.n.e., kiedy to obszar Puli zajęli Rzymianie, którzy zrobili z miasta swoją kolonię. W czasach gdy Rzymianie panowali nad rejonami Puli miasto przeżywało lata swojej świetności. To właśnie wtedy powstał amfiteatr, Łuk Sergiusza czy świątynia Augusta. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego Pula weszła pod panowanie Bizancjum.
W X wieku n.e. wszystkie miasta półwyspu Istria, a zatem i Pula, zostały zmuszone do złożenia przysięgi Wenecji. Niedługo po tym zdarzeniu mieszkańcy miasta się zbuntowali przeciwko Wenecjanom. W efekcie tego buntu Pula została całkowicie splądrowana. Niespełna 300 lat później Wenecjanie najechali Pulę i siłą wcielili ją do Republiki Weneckiej. W tym okresie, z racji na panujące epidemie dżumy, liczba mieszkańców miasta bardzo spadła, z 30 000 do jedynie 300. W związku z tym problemem Pulę zasiedlono, uciekającymi przed wojskami tureckimi, mieszkańcami Bośni i Dalmacji.
Przez wiele lat po tragicznej epidemii Pula nie rozwijała się. Sytuacja zmieniła się w XIX wieku, kiedy to wybudowano tu zakłady przemysłowe, stocznie, podciągnięto linię kolejową. Wszystkie te działania spowodowały, że do Puli napłynęła arystokracja europejska, która odwiedzała miasto w celach wypoczynkowych. Rozkwit Puli sprawił, że stała się ona ważnym ośrodkiem handlowym i przemysłowym, z racji na znajdujący się w mieście port.
Działania wojenne I wojny światowej sprawiły, że Pula i cały półwysep Istria trafił w ręce Włochów. II wojna światowa spowodowała kolejną zmianę gospodarza, którym tym razem stała się Jugosławia. Po jej upadku Pula i półwysep został wcielony w terytorium Chorwacji.
Nasza trasa zwiedzania Trogiru
Nasz przewodnik po Puli
Amfiteatr w Puli
Przewodnik po Puli i jednocześnie zwiedzanie Puli zaczynamy od chyba najpopularniejszego zabytku miasta, czyli amfiteatru. Po spojrzeniu na amfiteatr w Puli skojarzenie jest jasne – Koloseum Rzymskie. Skojarzenie nie jest mylne ponieważ amfiteatr zbudowali właśnie Rzymianie, a jego budowa zaczęła się w II wieku p.n.e. W 14 roku n.e. podczas rządów Cesarza Wespazjana, budowlę powiększono, według legendy na życzenie kochanki Cesarza, Cenidy. Budowę amfiteatru zakończył Tytus Flawiusz. Amfiteatr wybudowany jest z białego wapienia i ma kształt elipsy o wymiarach 132×105 metrów. Budowla ustawiona jest na skarpie i dlatego od strony morza posiada trzy, a od drugiej strony dwie kondygnacje. W czasach Rzymskich amfiteatr stał w odległości około 10-minutowego spaceru od bram miasta. Musiał to być niesamowity widok, gdy 23 tyś mieszkańców, bo tyle w czasach rzymskich mieściła arena, udawało się tu jedną drogą na walki gladiatorów. Obecnie w amfiteatrze odbywają się liczne imprezy kulturalne. Amfiteatr należy do najlepiej zachowanych tego typu konstrukcji na świecie.
Brama podwójna
Po obejrzeniu amfiteatru udajemy się ulicą Amfiteatarską i następnie skręcamy w lewo w ulicę Carrarina, którą dochodzimy do kolejnego punktu naszego spaceru po Puli – Bramy podwójnej. Jest to jedna z trzech bram miejskich, które pozostały z dwunastu znajdujących się niegdyś w murach miejskich. Bramę podwójną wybudowano w II wieku. Przez jedno jej skrzydło prowadziła do teatru rzymskiego, zaś drugie wykorzystywane było w celach wojskowych.
Po przejściu przez bramę można dojść do Istryjskiego Muzeum Archeologicznego i Małego Teatru Rzymskiego, jednak z racji na to, że nie sprawdziliśmy tych miejsc na własnej skórze to nasz przewodnik po Puli ich nie zawiera.
Brama Herkulesa
Kontynuujemy spacer ulicą Carrarina i po kilku minutach dochodzimy do drugiej z trzech ocalałych bram miejskich w Puli – Bramy Herkulesa, patrona Puli. Powstała w I wieku p.n.e. brama w górnej części zawiera rzeźbę głowy i maczugi Herkulesa, zaś na lewo od maczugi znajduje się ledwo widoczny napis upamiętniający rzymskich senatorów, założycieli kolonii w Puli. Tymi założycielami byli Lucius Kalpurnius Piso (teść Juliusza Cezara) oraz Gajusz Kassius Longinus (brat jednego z zabójców Juliusza Cezara). Ciekawe jest to w jaki sposób brama została wybudowana. Otóż tuż za bramą stał mur, który uniemożliwiał jeździe konnej szybkie natarcie na miasto. Dodatkowo brama była skierowana ku lewej stronie aby wymusić na wojakach szybki skręt, na śliskiej kamiennej posadzce, w prawo tuż za brama. Ten zabieg architektoniczny Wymagał od jeźdźców trzymania obu wodzy i tym samym niemożność trzymania w ręku miecza.
Łuk Sergiusza
Skręcając w prawo, w ulicę Giardini dochodzimy do sporych rozmiarów placu o tej samej nazwie, na którym w centralnej części znajduje się Łuk Sergiusza. Ta niewielka budowla jest rzymskim łukiem triumfalnym i pochodzi oczywiście z czasów gdy Pulą władali Rzymianie. Łuk został wzniesiony na część zmarłych członków rzymskiego rodu Sergiuszy, w latach 20-10 p.n.e. Ciekawostką jest to, że pierwotny rysunek Łuku wykonał Michał Anioł, a niegdyś w pobliżu Łuku znajdował się cmentarz opisany w Boskiej Komedii przez Dantego. Łuk kiedyś był częścią murów miejskich i jest bogato zdobiony kolumnami w stylu korynckim czy akcentami roślinno-zwierzęcymi znajdującymi się na jego wewnętrznych ścianach. Do Łuku Sergiusza przylegała kiedyś trzecia brama Puli – Złota Brama. Obecnie miejsce, w którym znajduje się Łuk jest miejscem spotkań mieszkańców Puli.
Mozaika
Kontynuujemy nasze zwiedzanie przechodząc przez Łuk Sergiusza wchodząc w wąskie i bardzo klimatyczne uliczki serca starówki Puli. By dojść do kolejnej atrakcji Puli, którą nasz przewodnik po Puli musi zawierać, trzeba uważać, bo dojście do niej nie jest proste. Należy z ulicy Sergijevaca skręcić w lewo w ulicę Maksimijanova i następnie w pierwszą w prawo, w niewielką wewnętrzną uliczkę prowadzącą na parking. Po przejściu kilku metrów parkingiem znów skręcamy w prawo, w stronę wejścia na zaplecze sklepu, bo to właśnie tam znajduje się wyjątkowa mozaika. Mozaika należała do mieszczącej się tu rzymskiej willi. Na mozaice uwieczniony jest rzadko stosowany przez Rzymian motyw Ukarania Dirke, który powoduje że jej wartość historyczna jest ogromna. Mozaikę w Puli odkryto przypadkiem w czasie rozbiórki zbombardowanych podczas II wojny światowej pobliskich zabudowań.
Kaplica św. Marii Formosa
Wychodząc z miejsca w którym znajduje się mozaika przed oczami ukazuje nam się park, a po jego lewej stronie kaplica św. Marii Formosa. Kaplica to jedyna budowla pozostała po znajdującej się w tym miejscu, pochodzącej z VI wieku bazylice. Bazylika nie miała lekkiej historii, bo najpierw pochłonął ją pożar, a następnie została doszczętnie zniszczona w XVI wieku przez Wenecjan, którzy wywiezione z niej kolumny ustawili w Bazylice św. Marka w Wenecji. Obecnie po Bazylice pozostały jedynie niewielkie mury, ale na ustawionych tu planszach można zobaczyć jak niegdyś wyglądała. Władze podjęły starania, by ten zabytek zrekonstruować i przywrócić do dawnej świetności.
Na skraju murów znajduje się jednak świetnie zachowana kaplica św. Marii Formosa, która była częścią zniszczonej Bazyliki.
Forum, Świątynia Augusta i Pałac Komunalny
Wracamy na ulicę Sergijevaca i udajemy się nią w lewo, w stronę Forum. Forum to nic innego jak sporych rozmiarów plac z czasów rzymskich ulokowany zgodnie z rzymską tradycją budowania miast, u zbiegu dwóch ulic stanowiących oś miasta. Jednak nie przyszliśmy tu dla tego placu.
Przy placu znajduje się wybudowana między 2 rokiem p.n.e. i 14 rokiem n.e. Świątynia Augusta. Świątynia powstała w celu upamiętnienia śmierci Cesarza Augusta. Niestety w 1944 roku została ona całkowicie zniszczona w ramach działań wojennych. Budynek, który możemy obecnie oglądać to wynik całkowitej rekonstrukcji tego miejsca.
Tuż obok Świątyni Augusta znajduje się Pałac Komunalny, w którym obecnie mieści się ratusz miejski. Ratusz został wybudowany w 1296 roku. W czasach rzymskich w tym miejscu znajdowała się Świątynia Diany, której pozostałości można zobaczyć na tyłach obecnego budynku.
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Z Forum wychodzimy na nadmorską promenadę i po skręceniu w prawo oraz kilkunastominutowym spacerze dochodzimy do Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Najłatwiej poznać to miejsce po znajdującej się tuż obok Katedry wysokiej dzwonnicy.
Katedra powstała w XV wieku. Powstała ona na miejscu dawnej, pogańskiej świątyni Jowisza i wczesnochrześcijańskiej kaplicy. Ciekawe jest to, że wewnątrz Katedry można zobaczyć pozostałości poprzednich budowli takie, jak antyczne kolumny czy rzymski sarkofag. Przylegająca do katedry dzwonnica wybudowana została w XVIII wieku, a do jej budowy użyto kamienia pochodzącego z
amfiteatru w Puli.
Na tej atrakcji kończymy nasz przewodnik po Puli i jednocześnie zwiedzanie Puli.
Praktyczne wskazówki
- Na zwiedzanie Puli można spokojnie zaplanować praktycznie cały dzień.
- Starówka Puli wyłączona jest z ruchu kołowego.
- Droga prowadząca od amfiteatru do centrum historycznego Puli jest pod górę.
- Nie zapomnij o zejściu z wydeptanych przez turystów szlaków, bo klimatyczne uliczki Puli są warte zobaczenia.
- Pula jest miastem, które nie jest wybitnie zatłoczone przez turystów.
Zapisz się na nasz newsletter i pobierz e-przewodnik po Trogirze za darmo!
Pula to piękne miasto i mam wrażenie, że trochę niedoceniane. Przewodnik naprawdę świetny, z wszystkimi niezbędnymi informacjami. Niedługo z Pyrzowic startują tanie loty do Puli, więc na pewno sporo osób zajrzy na tę stronę.
Faktycznie w Puli nie ma aż tak wielu turystów, jak choćby w Splicie. Cieszymy się zatem, że możemy przybliżyć to miasto polskim turystom i mamy nadzieję, że docenią je tak, jak na to zasługuje, bo Pula to piękne miejsce.