Przewodnik po Paryżu
Nasz przewodnik po Paryżu jest rzetelny i oparty na naszych doświadczeniach, wszystkie opisane miejsca zwiedziliśmy.
Przewodnik po Paryżu stworzony został w formie jedno/dwudniowego spaceru po Paryżu. Przewodnik po Paryżu zawiera informacje historyczne, praktyczne takie jak godziny otwarcia i ceny atrakcji. Jest to także przewodnik po Paryżu dla niepełnosprawnych, ponieważ zawiera on informacje o tym, jak Paryż jest dostosowany dla niepełnosprawnych. Nasz przewodnik po Paryżu możesz pobrać w PDF i zabrać ze sobą na zwiedzanie miasta.
Lokalizacja i dojazd
Przewodnik po Paryżu należy zacząć od tego, gdzie na mapie znajduje się Paryż. Paryż to położona w północnej części Francji nad Sekwaną stolica Francji, która jest jednocześnie największą aglomeracją tego państwa. Na powierzchni ponad 100 km2 zamieszkuje ponad 2,2 mln mieszkańców. Miasto podzielone jest na 20 dzielnic, które nazwane są kolejno rzymskimi cyframi zaczynając od centrum (miejsca gdzie stoi wieża Eiffla) i dalej zgodnie ze wskazówkami zegara.
Do Paryża najszybciej i najwygodniej dostać się samolotem. Lot z Warszawy trwa około 2 godzin i w zależności od tego, którą linię lotniczą wybierzecie to ląduje się na lotnisku Paryż-Orly lub Charles de Gaulle. Z lotniska do centrum Paryża można dostać się autobusem publicznym (są dostosowane) lub taksówką. Pierwsza opcja jest zdecydowanie tańsza, jej koszt to około 6-11 euro za osobę w zależności od tego, gdzie się jedzie. Koszt taksówki to około 50-70 euro (w okolice Łuku Triumfalnego), mimo że droższa (50-70 euro), jest wygodniejsza. W Paryżu można wybrać taksówkę dostosowaną do przewozu osób na wózkach inwalidzkich (operatorem jest korporacja G7).
Historia Paryża
Przewodnik po Paryżu byłby niepełny bez historii tego miasta. Historia Paryża zaczyna się w III wieku p.n.e., kiedy to na wyspę Île de la Cité (to ta na której stoi Katedra Notre Dame) wprowadzili się Celtowie. Ich panowanie w tym miejscu trwało przez ponad 200 lat do momentu, kiedy to Rzymianie postanowili podbić Świat i w 52 roku p.n.e. przejęli celtyckie tereny. I to właśnie Rzymianie sprawili, że miasto zaczęło się rozwijać i zaczęto nazywać je Paryżem.
Po 500 latach założyciel dynastii Merowingów, król Franków Chlodwig I uczynił miasto swoją stolicą. W kolejnych latach Paryż dwukrotnie był najeżdżany przez Wikingów, co wymusiło postawienie fortec obronnych. Sytuacja taka trwała aż do wieku XII kiedy to podczas panowania Filipa II Paryż przeżył ogromny skok rozwojowy. To właśnie w tym czasie powstała Katedra Notre Dame, pierwsze zabudowania Luwru oraz jeden z pierwszych średniowiecznych uniwersytetów Uniwersytet Paryski. Ten gwałtowny rozwój Paryża zahamowany został przez wojnę stuletnią. Po jej zakończeniu Paryż wrócił na dobre tory i rozwijał się architektonicznie, kulturowo i ekonomicznie.
Za panowania kolejnego władcy Ludwika XV w Paryżu utworzono straż pożarną (1722 r.) i pierwszy urząd pocztowy (1738 r.). Miasto stało się też wielkim ośrodkiem kulturalnym i intelektualnym.
14 lipca 1789 wybuchła rewolucja francuska, król Ludwik XVI został stracony, a na francuski tron wstąpił Ludwik Filip, który to przyczynił się do gwałtownego rozwoju miasta, w którym żyli i tworzyli najwięksi poeci, pisarze i artyści okresu romantyzmu.
W następnych latach, wojny i zamieszki nie omijały Paryża i hamowały jego rozwój. Jednak na przełomie XIX-XX wieku, mimo złej sytuacji politycznej, miasto otrzymało kolejny zastrzyk adrenaliny. To właśnie z okazji Wystawy Światowej powstała tu Wieża Eiffla (1989 r.), ruszyła pierwsza linia metra (1900 r.) oraz zorganizowano Igrzyska Olimpijskie (1900 i 1924 r.). Paryż zaczął być nazywany artystyczną stolicą świata. Sytuacja zmieniła się w 1940 roku, kiedy to miasto zajęli Niemcy pod przywództwem niedoszłego malarza Adolfa Hitlera. Po zakończeniu działań wojennych i wyprowadzce wrogich wojsk z terenów Francji Paryż stracił miano kulturowej stolicy świata i stał się stolicą mody i jednym z najczęściej odwiedzanych przez turystów miast świata.
Nasza trasa zwiedzania Paryża
Nasz przewodnik po Paryżu
Wieża Eiffla
Nasz przewodnik po Paryżu zaczynamy od jego najbardziej charakterystycznej budowli, czyli wieży Eiffla. Wieża przez wielu uważana jest za symbol Francji i najbardziej rozpoznawalną budowlę na świecie. W związku z tym nic w tym dziwnego, że przewodnik po Paryżu nie może jej pominąć. Wieża znajduje się tuż przy brzegu Sekwany i widoczna jest praktycznie z całego Paryża.
Wieża została wybudowana w 1889 roku, a jej twórcami byli pracownicy biura architektonicznego Gustava Eiffel'a, który to odkupił od nich projekt i nadał wieży swoje imię. Wieża powstała w związku z odbywającą się w Paryżu wystawą światową i miała upamiętniać setną rocznicę rewolucji francuskiej. Poza aspektami historycznymi miała być też demonstracją ogromnego poziomu wiedzy inżynieryjnej Francuzów. W początkowym zamyśle wieża 20 lat po wystawie miała zostać rozebrana. Przed rozbiórką ocaliły ją udane eksperymenty z bezprzewodowym telegrafem wykonane przez polskiego wynalazcę Juliana Ochorowicza. Dzięki zamontowanemu na wieży telegrafowi Francuzi podczas I wojny światowej mogli porzucić komunikację za pośrednictwem gołębi pocztowych na rzecz właśnie telegrafu.
Konstrukcja Wieży Eiffla w całości wykonana jest ze stali. Do jej wybudowania użyto ponad 2,5 miliona nitów i ponad 18 000 metalowych części. Obecnie ma ona 324 metry i waży ponad 10 000 ton. W związku ze zmieniającą się temperaturą otoczenia wysokość wieży waha się o ok. 18 centymetrów, a w czasie mocnych wiatrów odchyla o 6 cm.
Koszt wybudowania wieży wyniósł aż 75 milionów franków, jednak wystarczyło zaledwie pięć miesięcy, by zwrócił się praktycznie w całości. Obecnie wieża także jest udostępniona dla zwiedzających, którzy mogą dostać się na górę tak schodami, jak i windą. Winda na wieżę dociera do pierwszego poziomu, potem trzeba pokonać jedno piętro schodami i następnie skorzystać z drugiej windy by dostać się na ostatni poziom. Zarówno na pierwszym, jak i drugim poziomie znajdują się restauracje, a na samym szczycie bar z przepięknym widokiem na Paryż. Oczywiście nie musimy z nich korzystać, na każdym z poziomów znajduje się też taras widokowy.
Pola Marsowe
Po dokładnym obejrzeniu panoramy Paryża z tarasów widokowych wieży Eiffla udajemy się na znajdujące się nieopodal wieży Pola Marsowe. Pola Marsowe to rozległy park graniczący z jednej strony z wieżą Eiffla, a z drugiej z szkołą wojskową w Paryżu. Nazwa tego parku pochodzi od rzymskiego boga Marsa. Nazewnictwo nie jest przypadkowe, ponieważ to właśnie Pola Marsowe w 1751 roku Ludwik XV przeznaczył na teren do ćwiczeń adeptów pobliskiej szkoły wojskowej. Poza ćwiczeniami odbywały się tu liczne wydarzenia rewolucyjne, świętowano tu zdobycie Bastylii, a także wykonywano próby lotów balonem. W 1889 roku na Polach Marsowych odbywała się wystawa światowa, której główną atrakcją była wieża Eiffla.
Obecnie pola wykorzystywane są przez mieszkańców Paryża i turystów jako miejsce spotkań i odpoczynku. Są też swoistym dywanem na końcu którego dumnie stoi wieża Eiffla. Po drugiej stronie Pól Marsowych, patrząc od strony wieży, ustawiona jest instalacja złożona z kilkunastu słupów, na których w różnych językach jest napisane słowo „pokój’ (jest też po Polsku).
Plac Inwalidów i Muzeum Armii
Opuszczamy Pola Marsowe oraz znajdującą się na ich końcu szkołę wojskową i aleją de Tourville podążamy w kierunku jednego z trzech placów, jakie zawiera nasz przewodnik po Paryżu, a mianowicie Placu Inwalidów. Plac Inwalidów, po Francusku nazywany Les Invalides, wybudowany został za czasów Ludwika XIV. Zamysłem powstania tego ogromnego obiektu było stworzenie domu i szpitala dla inwalidów wojennych i taką też funkcję pełnił od początku. Ukończony w 1676 roku kompleks miał 196 metrów i mógł pomieścić ponad cztery tysiące kuracjuszy. Po zakończeniu prac stwierdzono, że należy dobudować kaplicę, którą wzniesiono w 1679 roku. W kolejnych latach dobudowano do niej kaplicę królewską, którą można podziwiać z alei de Tourville. W górującej nad kompleksem szpitalnym kaplicy swoje grobowce mają znamienici generałowie francuscy i osoby powiązane z wojskiem, a najważniejszą z nich jest Napoleon Bonaparte, którego prochy spoczywają właśnie tutaj. Szczątki Napoleona, który zmarł na wyspie Świętej Heleny do Paryża sprowadził Ludwik Filip I i pochowano je w pięknym grobowcu z czerwonego kwarcytu i zielonego granitu.
W obecnych czasach budynki nadal wykorzystywane są przez krajową instytucję pomocy niepełnosprawnym weteranom wojennym. Zabudowania są otwarte dla zwiedzających gdyż w ich wnętrzu znajduje się jedno z największych wojskowych muzeów we Francji – Muzeum Armii, w którym znajduje się ponad 500 tysięcy eksponatów.
Most Aleksandra III
Po minięciu Placu Inwalidów i jego sporych rozmiarów dziedzińca zmierzamy na drugi brzeg Sekwany. Rzekę pokonujemy oczywiście mostem, ale nie byle jakim. Otóż na końcu Placu Inwalidów znajduje się jeden z najważniejszych historycznie mostów dla stolicy Francji, dlatego nasz przewodnik po Paryżu prowadzi właśnie przez niego. Most Aleksandra III, bo o nim mowa, ukończony został na wystawę światową, tą samą z okazji której powstała wieża Eiffla. Nadana na cześć cesarza Imperium Rosyjskiego Aleksandra III Romanowa nazwa mostu, powiązana jest z zawartym w 1892 roku przymierzem francusko-rosyjskim. Dodatkowo, Mikołaj II, syn Aleksandra, położył kamień węgielny pod mostem, który zainicjował jego budowę.
Most uważany jest za jeden z najpiękniejszych mostów Paryża. Jest on bogato zdobiony złotem, a w jego ciągu umieszczone są godła Francji i Imperium Rosyjskiego, a także wyjątkowo piękne personifikacje Sekwany i rosyjskiej Newy. Poza bogatymi zdobieniami most jest świetnym przykładem kunsztu francuskich budowniczych, który wykonali jego konstrukcję wyłącznie ze stali.
Stojąc na moście warto jeszcze raz zwrócić wzrok na Plac Inwalidów, gdyż rozpościera się stąd na niego naprawdę piękny widok.
Ciekawostką jest to, że właśnie na tym moście Adele kręciła teledysk do piosenki Someone like you. Grał on też w kilku filmach, jak choćby Anastazja czy O północy w Paryżu.
Luwr
Schodzimy z mostu Aleksandra III i skręcamy w prawo i po chwili wkraczamy do ogrodów Tuileries. Przechadzając się pomiędzy równo wystrzyżonymi trawnikami docieramy do małego Łuku Triumfalnego ustawionego na Place du Carrousel. Niech Was nie zwiedzie to, że Łuk jest mały, ponieważ ustawiony nieopodal Luwru Łuk Triumfalny jest starszy niż ten kończący Pola Elizejskie. Łuk został ufundowany przez Napoleona dla upamiętnienia jego dyplomatycznych zwycięstw i wzorowany był na łuku Konstantyna z Rzymu. Przez kilka lat po powstaniu budowli jego szczyt zdobiły cztery konie pochodzące z fasady weneckiej bazyliki świętego Marka, jednak w 1815 roku zostały zwrócone Wenecji i zastąpione nowymi.
Z okolic małego Łuku Triumfalnego udajemy się w kierunku dobrze już widocznego Luwru. Pierwsze co rzuca się w oczy, to wielka szklana piramida. Piramida Luwru powstała w 1989 roku na wniosek ówczesnego prezydenta Francji i współksięcia Andory – Françoisco Mitterranda. Piramida wykonana jest głównie ze stali (673 elementów) i nawiązuje swoją konstrukcją do piramidy Cheopsa. Przez piramidę prowadzi główne wejście do muzeum.
Historia Luwru sięga aż XII wieku. Wtedy to Filip II August postawił w tym miejscu zamek. Następnie w XIV wieku, Karol V Mądry przeprowadził tu dwór królewski, a Franciszek I w XVI wieku zamienił Luwr w potężny pałac renesansowy. W kolejnych latach Luwr przeżywał ciężkie czasy. Był on wielokrotnie niszczony i odbudowywany, raz gościli tu królowie, a potem stawał się muzeum. Jest jednak coś, co nigdy się nie zmieniało. Na ścianach Luwru zawsze wisiały najwybitniejsze dzieła sztuki.
Budynek Luwru jest potężny, składa się z sześciu skrzydeł i jest jednym z głównych punktów orientacyjnych w Paryżu.
Otwarte w 1793 roku muzeum w Luwrze obecnie jest najbardziej znanym na świecie muzeum sztuki. Na ponad 60 000 m2 jego powierzchni znajduje się ponad 300 000 bezcennych dzieł sztuki. Muzeum podzielone jest na działy Starożytnego Egiptu, Starożytnego Bliskiego Wschodu, Starożytnej Grecji, Starożytnego Rzymu, Sztuki Islamu, Rzeźby, Malarstwa, Rzemiosła Artystycznego, Rysunku i Grafiki. Do najsławniejszych dzieł będących w posiadaniu Luwru zalicza się stellę z kodeksem Hammurabiego, Nike z Samotraki czy Mona Lisę pędzla Leonarda da Vinci, przy której nieustannie gromadzą się tłumy. Jednak pozostałe zbiory muzeum są równie fantastyczne i z całą pewnością zaciekawią one każdego.
Po zakupie biletu otrzymuje się mapkę muzeum (jest wersja po Polsku), dzięki której łatwiej zwiedza się muzeum.
Wskazówka: Jeśli lubicie tajemnicze teorie to od razu po zakupieniu biletu udajcie się korytarzem w prawo do miejsca gdzie znajduje się odwrócona piramida, czyli według książki Kod Leonarda da Vinci miejsce, gdzie pierwotnie spoczęła Maria Magdalena.
Plac Zgody
Kontynuując nasz przewodnik po Paryżu wychodzimy z ogrodów Tuileries i dochodzimy do kolejnego placu. Tym razem jest to Plac Zgody. Jednakże, ten ukończony w 1775 roku plac, nie zawsze nosił taką nazwę. Pierwotnie nazywał się on placem Ludwika XV, a w jego centralnej części stał pomnik króla Francji. Kolejna zmiana nazwy placu nastąpiła w czasach rewolucji francuskiej, kiedy to usunięto pomnik Ludwika, a w jego miejscu ustawiono gilotynę. To właśnie na tej gilotynie ścięty został w 1793 roku Ludwik XVI oraz królowa Maria Antonina. Poza rodziną królewską na Placu Rewolucji ścięto ponad 1300 osób. W kolejnych latach jeszcze trzykrotnie zmieniano nazwę placu, aż finalnie plac nazwano Placem Zgody w nadziei, że krwawe czasy nie wrócą.
Jednak dużo ciekawsza niż nazwa placu jest ustawiona tu w XIX wieku egipska budowla. Obelisk, który do dziś dzień stoi na placu, podarowany został Francuzom przez wicekróla Egiptu Muhammada Alego. Pochodzący ze świątyni Ramzesa II w Luksorze obelisk ma ponad 3300 lat, a jego ściany zdobią hieroglify chwalące faraona. Obelisk waży ponad 230 ton i mierzy 23 metry. Poza monumentalnymi rozmiarami i wartością historyczną ciekawa jest sama metoda transportu obelisku do Francji. Otóż w Luksorze, został on położony dzięki innowacyjnej, drewnianej maszynie. Następnie przetransportowano go po piasku do wielkiej barki (trzeba było ściąć iglicę obelisku), która była holowana do Francji przez najnowocześniejszy w tamtym czasie statek parowy. Nim jednak statki wypłynęły Nilem w stronę Francji, barka stała kilka miesięcy na mieliźnie, czekając na podniesienie się stanu wody w rzece.
Na placu poza obeliskiem znajdują się również dwie, sporych rozmiarów, bogato zdobione fontanny – Fontanna Rzek i Mórz oraz posągi symbolizujące główne francuskie miasta. Natomiast wokół placu stoją budynki Ministerstwa Marynarki, ekskluzywne hotele oraz inne zabudowania państwowe.
Pola Elizejskie
Z Placu Zgody przewodnik po Paryżu kieruje nas na pobliskie Pola Elizejskie. Ta obecnie reprezentacyjna aleja Paryża jeszcze do 1616 roku była skrzętnie pokryta polami uprawnymi. Sytuacja się zmieniła kiedy to przez owe pola Maria Medycejska przeprowadziła drogę i nakazała posadzić wzdłuż niej rzędy drzew. W kolejnych latach droga coraz bardziej się wydłużała, aż w XVIII wieku stała się modnym wśród francuskiej arystokracji deptakiem spacerowym. To właśnie tą aleją lubiła przechadzać się Maria Antonina, ta sama którą ścięto na mijanym niedawno Placu Zgody. Duże zmiany na Polach Elizejskich nastąpiły w 1828 roku kiedy to zostały one wcielone do aglomeracji Paryża. To właśnie wtedy na alei zamontowano oświetlenie, dołożono chodniki i ustawiono fontanny.
Obecnie Pola Elizejskie to prosta i długa na prawie dwa kilometry ulica, przy której znajdują się modne kawiarnie, ekskluzywne hotele i drogie butiki. Co roku, 14 lipca, na Polach Elizejskich odbywają się obchody z okazji kolejnej rocznicy Wielkiej Rewolucji Francuskiej, a także właśnie tutaj kończy się ostatni etap wyścigu kolarskiego Tour de France.
Przechadzając się Polami Elizejskimi warto kilkukrotnie wejść na ich środek skąd rozpościera się piękny widok na Łuk Triumfalny znajdujący się na ich końcu.
Łuk Triumfalny
Na zlecenie Napoleona, w 1806 roku rozpoczęto budowę monumentalnego pomnika dumnie wieńczącego Pola Elizejskie. Budowa Łuku Triumfalnego, bo o nim mowa, zakończona została po 30 latach i stał się on ważnym elementem architektury Paryża kończącym perspektywę Pól Elizejskich.
Ten wysoki na 55, a szeroki na 45 metrów pomnik powstał w celu upamiętnienia tych, którzy walczyli i polegli za Francję w czasie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich. Poza ciekawym umiejscowieniem Łuku Triumfalnego, ciekawe jest też jego zdobienie. Na Łuku Triumfalnym znajdują się cztery sporych rozmiarów rzeźby, z czego ta najciekawsza (Triumf 1810) przedstawia Napoleona ubranego w antyczny strój i koronowanego przez boginię zwycięstwa Victorię. Poza monumentalną rzeźbą Napoleona na Łuku wyrytych jest 386 nazwisk napoleońskich oficerów, w tym siedmiu Polaków. Dodatkowo, na pamiątkę zwycięstw Napoleona, na Łuku Triumfalnym znajdują się nazwy pięciu polskich miast: Wrocław, Pułtusk, Ostrołęka, Lidzbark Warmiński i Gdańsk. Pod Łukiem znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza, na którym każdego wieczora rozpalany jest płomień.
Wskazówka dla ON: winda kursuje jedynie do sali wystawowej, na taras są schody.
Plac Trocadero
Nasz przewodnik po Paryżu powoli się kończy. Spod Łuku Triumfalnego, najlepiej ulicą Kléber, udajemy się do sporych rozmiarów ronda i dalej w lewo, w kierunku Pałacu Chaillot, w którego to objęciach znajduje się Plac Trocadéro. W budynkach pałacu okalającego plac ulokowane są trzy muzea: Człowieka, Marynistyczne i Zabytków Architektury Francuskiej. Jednak my nie przyszliśmy tutaj po to, by zwiedzać muzea. Przyszliśmy na zbudowany w 1937 roku, z okazji wystawy EXPO, plac po to, by rozkoszować się przepięknym widokiem, jaki się z niego roztacza. To właśnie z Placu Trocadéro jest najpiękniejszy widok na wieżę Eiffla. Nie bez powodu poprowadziliśmy przewodnik po Paryżu w taki sposób, by znaleźć się na placu wieczorem. To właśnie wtedy gdy słońce chowa się za horyzontem, zaczyna się najlepszy spektakl. To właśnie wtedy wieża zaczyna błyszczeć setkami światełek niczym diament, a setki ludzi zasiadają na Placu Trocadéro, by obserwować to niezwykłe zjawisko.
Poza spektakularnym widokiem na wieżę Eiffla, roztacza się stąd zjawiskowy widok na Pola Marsowe oraz znajdujący się tuż przed oczyma Plac Warszawski (nazwany na część polskich żołnierzy walczących o wyzwolenie Francji) z centralnie wkomponowaną, dużą fontanną.
Wskazówka dla osób na wózkach: Niestety z Placu Trocadéro w kierunku wieży prowadzą schody. Aby dostać się pod wieżę należy pójść aleją Wilsona i na rondzie skręcić w prawo, tak aby dojść do brzegu Sekwany.
Statua Wolności
Jeżeli macie więcej niż jeden dzień w Paryżu i chcielibyście zobaczyć coś jeszcze, to polecamy podróż do Nowego Jorku. Nie, nie trzeba będzie wsiadać do samolotu, wystarczy spacer na Wyspę Łabędzią. To właśnie na tej wyspie stoi kopia nowojorskiej Statuy Wolności. Jest ona czterokrotnie mniejsza od tej podarowanej z okazji 110-lecia uchwalenia Deklaracji Niepodległości Amerykanom, ale i tak warto ją zobaczyć gdyż została wykonana przez tych samych artystów którzy stworzyli oryginał.
Statuę wyrzeźbił Frédéric August Bartholdi nadając jej rysy twarzy własnej matki, a ciało swojej kochanki. Ciekawostką jest to, że projekt Statuy stworzył Gustav Eiffel, ten sam, którego nazwiskiem nazwano najsłynniejszą w Paryżu wieżę.
Tuż obok Statuy, na drugim brzegu Sekwany znajduje się półokrągły, biały budynek Francuskiego Radia.
Rejs barką po Sekwanie
Nasz przewodnik po Paryżu przedstawia kolejną propozycję dla tych, którzy mają więcej czasu do spędzenia w stolicy Francji. Tym osobom proponujemy rejs barką po Sekwanie i zobaczenie jak pięknie Paryż wygląda z poziomu rzeki.
Barki turystyczne wypływają z okolic wieży Eiffla i oferują kilka wariantów rejsów, łącznie z rejsem nocnym. Jednak najważniejsze jest to, że bez względu jaki rejs wybierzecie, to będziecie przepływać obok Katedry Notre-Dame, która najpiękniej prezentuje się właśnie z Sekwany.
Przewodnik po Paryżu – praktyczne wskazówki
- Paryż nie należy do tanich miast, szczególnie wysokie ceny można spotkać w miejscach obleganych przez turystów.
- Jeżeli jesteście fanami sztuki i muzeów to na Luwr zaplanujcie cały dzień.
- Metro w Paryżu praktycznie nie jest dostosowane do potrzeb ON. Autobusy są dostosowane.
- Uważajcie na ulicznych sprzedawców pamiątek wszelakich, często można bardzo przepłacić.
- Z roku na rok jest lepiej, ale nadal ciężko się dogadać po angielsku w Paryżu.
Zapisz się na nasz newsletter i pobierz e-przewodnik po Paryżu za darmo!
Dla mnie ten wpis okazał się niesamowicie przydatny, ponieważ planuję podróż od Paryża i dzięki Państwu będę mógł zwiedzić o wiele więcej ciekawych miejsc niż zamierzałem.
Dzięki 🙂