Ruś – Szwajcaria na Warmii. Górska wieś koło Olsztyna

12 kilometrów od Olsztyna za wsią Jaroty i Bartąg, po przejeździe pod obwodnicą ukazuje się nam zupełnie inny świat. Pierwsze symptomy, że coś jest nie tak, pojawiają się jeszcze przed wjazdem do wsi – znak kierujący na stok narciarski. Jedziemy dalej i po chwili wjeżdżamy do wsi Ruś. Wsi Ruś, która bardzo szybko zaczyna wyglądać jak miejscowość w Tatrach lub górska Szwajcaria. Ale czy mamy rację, że Ruś to Szwajcaria na Warmii?

Skąd ta Szwajcaria na Warmii

Ta przycupnięta od 1374 roku na skraju Lasów Ramuckich, w miejscu gdzie zaczyna się rezerwat Las Warmiński wieś, nie miała łatwej historii. Jej położenie na trakcie Olsztyn – Warszawa powodowało, że była często plądrowana i grabiona. W czasie wojen krzyżackich została wyludniona, 100 lat później zniszczono ją kolejny raz, a jeszcze później, Szwedzi, doszczętnie Ruś spalili. Kolejne lata i wojny także nie były łaskawe dla tej małej wioski, bo trzeba zaznaczyć, że jeszcze w XIX wieku w Rusi mieszkały jedynie 94 osoby.

Wróćmy jednak do tego, co w Rusi zachwyca tak wiele osób, a więc do tego dlaczego Ruś to taka Szwajcaria na Warmii. Po pierwsze stok narciarski. I to nie taki tylko pagórek, a prawdziwy stok, z wyciągiem i naśnieżaniem – tak potrzebnym w ostatnich latach. Kto by pomyślał, że możliwość naśnieżania będzie koniecznym elementem stoku narciarskiego w Polsce.

Kolejnym elementem podpowiadającym, że Ruś może być kojarzona jako Szwajcaria na Warmii jest podgórski krajobraz. W tej niewielkiej wsi przewyższenia sięgają nawet 40 metrów, a na ich stokach ulokowane są domy – typowo górski klimat.

Ostatnim elementem, który nadaje warmińskiej Rusi charakteru górskiej wioski jest nieustanny szum potoku. Potokiem tym okazuje się być rzeka Łyna, która poprzez spiętrzenia wydaje tak charakterystyczny dźwięk.

Zabudowania drewniane

Zwiedzając Ruś nie sposób pominąć znajdujących się w niej, pochodzących z przełomu XIX i XX wieku, tak typowych dla Warmii, drewnianych zabudowań, które także posiada górska Szwajcaria. Być może teraz wyjdzie nasz lokalny patriotyzm, ale nasze, warmińskie drewniane chałupy są piękniejsze.

W Rusi można wyszukać wiele drewnianych zabudowań, a smaczku tym poszukiwaniom dodaje górski krajobraz towarzyszący na każdym kroku.

Znacznie więcej o drewnianych zabudowaniach na Warmii pisaliśmy w artykule „Warmia i atrakcje architektury drewnianej”, do którego zapraszamy.

Święta Warmia, Święta Ruś

Szwajcaria na Warmii to jedno, Warmia i leżąca na niej Ruś to także Święta Warmia. Warmia w przeciwieństwie do Mazur od zawsze była katolicka i widać to  także w Rusi.

Nieopodal Łyny ustawiona jest kapliczka, jakich wiele na Warmii. Jednak ta kapliczka, do której wspina się po schodach, ma jeden ważny element. Jest nim zadaszony dzwon i zwisający od niego sznureczek. W dawnych czasach wykorzystywany był on trzy razy dziennie do przypominania o modlitwie. Natomiast do dziś przetrwała tradycja dzwonienia kapliczkowym dzwonem, by poinformować o śmierci mieszkańca Rusi.

Niewątpliwą ciekawostką jaką skrywa Szwajcaria na Warmii jest fakt, że w XIX wieku aż 70% mieszkańców wsi Ruś należała do Bractwa Wstrzemięźliwości. Członkowie założonego w Olsztynie przez ks. Walentego bractwa zobowiązywała się przez całe życie nie spożywać mocnych alkoholi, od gorzałki w górę.

Młyn, huta żelaza, tartak i elektrownia

Ruś mimo, że jest niewielką miejscowością to przez lata była niezwykle bogato uprzemysłowiona. Młyn zbożowy w Rusi powstał w 1444 roku, a jednym z jego właścicieli był Jakub Sobieski.

We wsi znajdowała się także huta żelaza i tartak napędzany energią wodną. Ciekawostką jest to, że drzewo z Rusi spławiane było Łyną do Olsztyna, a nawet do Królewca (Kaliningrad).

W centrum Rusi znajduje się do dziś dzień zapora na rzece Łynie i niewielka elektrownia wodna.

Las Warmiński, plaża i stok narciarski

Wspominany już powyżej stok narciarski Kartasiówka to nie lada atrakcja Rusi, ściągająca do niej w sezonie wielu miłośników sportów zimowych. Dodatkowym atutem tego miejsca jest to, że z Olsztyna na stok dojeżdża autobus miejski.

Jednak Ruś to nie tylko sporty zimowe i odkrywanie tego jak klimatyczna jest Szwajcaria na Warmii. Ruś to także błogi relaks na zlokalizowanej przy lesie plaży nad Łyną, gdzie poza kąpielą i odpoczynkiem można też rozpalić grilla czy ognisko.

Naturalną atrakcją Rusi jest niewątpliwie rezerwat Lasu Warmińskiego, który zaczyna się właśnie tutaj, w Rusi. Powstał on po to, by chronić w dużym stopniu naturalny, nietknięty ręką człowieka las, a także 6,5 kilometrowy przełom Łyny płynącej od jeziora Łańsk aż do Rusi. Ciekawostką jest to, że w rezerwacje znajdują się piękne jeziora śródleśne i kurhany sprzed 2000 lat. Natomiast pierwsze ślady działalności człowieka (łowcy reniferów pochodzący z nad Wisły) w lesie datuje się na 14000-9000 r. p.n.e.

Ruś. Szwajcaria na Warmii. Warto!

Zdecydowanie zachęcamy do odwiedzenia Rusi i poczucia górskiego klimatu w sercu Warmii. Zachęcamy także do odkrywania okolic Waszego zamieszkania, bo przecież nie trzeba podróżować daleko, by odnaleźć piękne miejsca.